Synopsis of the terrestrial and freshwater gastropod fauna of southern Bahia, Brazil

Authors

DOI:

https://doi.org/10.11606/2176-7793/2021.52.03

Keywords:

Caatinga, Cerrado, Gastropoda, Mollusca, Taxonomy

Abstract

The terrestrial and freshwater malacofauna of southern Bahia is little known, especially in comparison to the well-studied eastern portion of the state covered by remnants of Atlantic Forest. We present here a synopsis of all gastropod species known from the central southern region of Bahia state, known as ‘Centro-Sul Baiano’, focusing on four municipalities: Condeúba, Cordeiros, Mortugaba, and Piripá. The list herein contains data from the literature, historical material deposited in museum collections, and two recent expeditions undertaken in the region. The survey resulted in 21 species of gastropods, with nearly 700 voucher specimens (mostly freshwater) deposited in the collection of the Museu de Zoologia da Universidade de São Paulo (São Paulo, Brazil). Circa 30% of the species are non-indigenous; previously, the only known exotic in the region was Melanoides tuberculata (Müller, 1774). The family Achatinidae was the most diverse group in number of native species, while the typically diverse superfamily Orthalicoidea was represented by only two species.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Adams, H. 1866. List of land and freshwater shells collected by Mr. E. Barlett on the upper Amazonas and on the river Ucayali, eastern Peru with descriptions two species. Proceedings of the Zoological Society of London, (1866): 440-445 + pl. 38.

Aguayo, C.G. 1938. Los moluscos fluviatiles cubanos. Parte II – Sistemática. Memorias de la Sociedad Cubana de Historia Natural Felipe Poey, 12(3): 203-242.

Agudo-Padrón, A.I. 2008. Listagem sistemática dos moluscos continentais ocorrentes no estado de Santa Catarina, Brazil. Comunicaciones de la Sociedad Malacológica del Uruguay, 9(91): 147-179.

Agudo-Padrón, A.I. 2011. Threatened freshwater and terrestrial molluscs (Mollusca, Gastropoda et Bivalvia) of Santa Catarina State, Southern Brazil: check list and evaluation of regional threats. Biodiversity Journal, 2(2): 59-66.

Agudo-Padrón, A.I. 2014. Inventario sistemático de los moluscos continentales ocurrentes em el Estado de Santa Catarina, Brazil/Inventário sistemático dos moluscos continentais ocorrentes no Estado de Santa Catarina, Brazil. BIOMA, 2(21): 6-23.

Agudo-Padrón, A.I. & Lenhard, P. 2011. Continental mollusc fauna of the Great Porto Alegre central region, RS, Southern Brazil. Biodiversity Journal, 2(4): 163-170.

Albers, J.C. 1850. Die Heliceen nach natürlicher Verwandtschaft: systematisch georduct. Berlin, Enslin. 262p.

Albers, J.C. 1860. Die Heliceen. Leipzig, Verlag von Wilhelm Engelmann. 359p.

Albuquerque, F.S.; Peso-Aguiar, M.C. & Assunção-Albuquerque, M.J.T. 2008. Distribution, feeding behavior and control strategies of the exotic land snail Achatina fulica (Gastropoda: Pulmonata) in the northeast of Brazil. Brazilian Journal of Biology, 68(4): 837-842.

Albuquerque, F.S.; Peso-Aguiar, M.C.; Assunção-Albuquerque, M.J.T. & Gálvez, L. 2009. Do climate variables and human density affect Achatina fulica (Bowditch) (Gastropoda: Pulmonata) shell length, total weight and condition factor? Brazilian Journal of Biology, 69(3): 879-885.

Almeida, M.N. & Mota, G.G. 2011. Ecologia, reprodução e crescimento da concha de Beckianum beckianum Pfeiffer, 1846 (Pulmonata, Subulinidae) em condições naturais. Revista de Biologia e Farmácia, 6(1): 75-85.

Altena, C.O.v.R. 1960. On a small collection of land Mollusca from Surinam (Dutch Guyana). Basteria, 24(4): 48-51.

Andrews, K.L. & Dundee, D. 1987. Las babosas veronicellidos de Centroamérica con énfasis en Sarasinula plebeia (= Vaginulus plebeius). Ceiba, 28: 163-172.

Araújo, J.L.B. & Bessa, E.C. 1993. Moluscos de importância econômica no Brazil. ii. Subulinidae, Subulina octona (Bruguière) (Mollusca, Gastropoda, Pulmonata, Stylommatophora). Revista Brazileira de Zoologia, 10(3): 489-497.

Arias, S. 1952. Algunos moluscos de la region de Baruta – el Hatillo. Memoria de la Sociedad de Ciências Naturales la Salle, 12(31): 47-65.

Arias, S. 1953. Algunos moluscos de la region de Perija. Memoria de la Sociedad de ciências Naturales la Salle, Caracas, 15(35): 245-257.

Baker, F. 1913. The land and freshwater mollusks of Stanford Expedition to Brazil. Proceedings Academy of Natural Sciences of Philadelphia, 65: 618-672, pls. 21-27.

Baker, H.B. 1926. The Mollusca Collected by the University of Michigan – Williamson Expedition in Venezuela. Part IV. Occasional papers of the Museum of Zoology, University of Michigan, 167: 1-49.

Baker, H.B. 1927. The Mollusca collected by the University of Michigan – Williamson Expedition in Venezuela. Part V. Occasional Papers of the Museum of Zoology, University of Michigan, 8(182): 1-36.

Baker, H.B. 1930. The Mollusca collected by the University of Michigan – Williamson Expedition in Venezuela. Part VI. Occasional Papers of the Museum of Zoology, University of Michigan, 9(210): 1-95.

Baker, F.C. 1945a. The molluscan family Planorbidae. Urbana, University of Illinois Press. 530p.

Baker, H.B. 1945b. Some American Achatinidae. Nautilus, 58(3): 84-92.

Baker, H.B. 1961. Beckianum – new genus. Nautilus, 75(2): 84.

Barattini, L.P & Ledón, D.A. 1949. Una nueva subespecie del genero Strophocheilus para la malaco-fauna uruguaya. Revista de la Sociedad Malacologica “Carlos de la Torre”, 7(1): 1-2.

Barbosa, C.S. 1992. Métodos de diagnósticos malacológico. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 84 (suppl. 4): 311-313.

Barbosa, F.S. & Dobbin-Jr., J.E. 1951. Estrutura interna dos Australorbis (Mollusca, Planorbidae) de Pernambuco e outros estados. Publicações Avulsas do Instituto Aggeu Magalhães, 1(1): 1-8.

Barbosa, F.S. & Figueiredo, T. 1969. Geographical distribution of the snail hosts of Schistosomiasis mansoni in northeastern Brazil. Revista do Instituto de Medicina Tropical de São Paulo, 11(4): 285-289.

Barros-Araújo, J.L.; Rezende, H.E.B. & Rodriguez, P.A.F. 1960. Sôbre Bulimulus tenuissimus (Orbgny, 1835) (Gastropoda, Pulmonata). Revista Brazileira de Biologia, 20(1): 33-42.

Basch, P.F. 1968. A scalariform Biomphalaria glabrata. Nautilus, 82(1): 21.

Beck, H.H. 1837. Index molluscorum praesentis aevis Musei Principis augustissimi Christiani Frederici. Hafniae. Fasciculus primus, 100p.

Bequaert, J.C. 1948. Monograph of the Strophocheilidae, a neotropical family of terrestrial mollusks. Bulletin of the Museum of Comparative Zoology, 100(1): 1-210 + pls. 32.

Bequaert, J.C. 1950. Studies in the Achatininae, a group of African land snails. Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College, 105: 1-216.

Bertoni, A.W. 1925. Sobre moluscos del Paraguay. Revista de la Sociedad Cientifica del Paraguay, 2(1): 71-73.

Bessa, E.C.A & Araújo, J.L.B. 1995. Ocorrência de autofecundação em Subulina octona (Brugüière) (Pulmonata, Subulinidae) em condições de laboratório. Revista Brazileira de Zoologia, 12(3): 719-723.

Bigarella, J.J. 1951. Contribuição ao estudo dos sambaquís no Estado do Paraná. 1 – Regiões adjacentes às baías de Paranaguá e Antonina. Arquivos de Biologia e Tecnologia de Curitiba, 5-6: 231-292 + pls. 50-57.

Birckolz, C.J.; Salvador, R.B.; Cavallari, D.C. & Simone, L.R.L. 2016. Illustrated checklist of newly described (2006-2016) land and freshwater Gastropoda from Brazil. Archiv für Molluskenkunde, 145(2): 133-150.

Bland, T. & Binney, W.G. 1873. On the lingual dentition and jaw of certain terrestrial pulmonata from the United States, with remarks on their systematic value. Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia, 25(2): 240-256.

Boffi, A.V. 1979. Moluscos brasileiros de interesse médico e econômico. São Paulo, Ed. Hucitec, FAPESP. 182p.

Bouchet, P.; Rocroi, J.P.; Hausdorf, B.; Kaim, A.; Kano, Y.; Nützel, A.; Parkhaev, P.; Schrödl, M. & Strong, E.E. 2017. Revised classification, nomenclator and typification of gastropod and Monoplacophoran families. Malacologia, 61(1-2): 1-526.

Bowdich, T.E. 1822. Elements of conchology, including the fossil genera and the animals, 1. Univalves. Paris, Smith. 80p + 19 pls.

Brandt, R.A.M. 1974. The non-marine aquatic Mollusca of Thailand. Archiv für Molluskenkunde, 105(1-4): 1-423.

Breure, A.S.H. 1973. Index to the neotropical land Mollusca describes by Alcide d’Orbigny, with notes on localities of the mainland species. Basteria, 37(5-6): 113-135.

Breure, A.S.H. 1976. Notes on Bulimulidae (Gastropoda, Euthyneura), 4. Some Bulimulidea from French Guyana and Surinam, with notes on their anatomy. Zoologische Mededelingen, 50(7): 107-115 + 1 pl.

Breure, A.S.H. 1979. Systematics, phylogeny and zoogeography of Bulimulinae (Mollusca). Zoologische Verhandelingen, 168: 1-215.

Breure, A.S.H. & Araújo, R. 2017. The Neotropical land snails (Mollusca, Gastropoda) collected by the ‘Comisión Científica del Pacífico’. PeerJ, 5: 1-142.

Breure, A.S.H.; Abletti, J.D. & Audibert, C. 2020. A proposed solution to a lengthy dispute: what is Leptinaria (uni)lamellata (Mollusca, Gastropoda, Achatinidae)? Folia Conchyliologica, 58: 23-31.

Breure, A.S.H.; Fields, A.; Hovestadt, A. & Robinson, D.G. 2016. The land Mollusca (Gastropoda) of Saint Kitts and Nevis (Lesser Antilles), with description of a new species. Nautilus, 130(2): 27-52.

Bruguière, J.G. 1792. Encyclopédie méthodique ou par ordre de matières. Histoire naturelle des vers. Paris, Pancoucke. v. 1, 757p.

Burch, J.B. 1960. Some snail s and slugs of quarantine significance to the United States. Sterkiana, 2: 13-53.

Capinera, J.L. 2017. Biology and food habits of the invasive snail Allopeas gracile (Gastropoda: Subulinidae). Florida Entomologist, 100(1): 116-123.

Carvalho, C.M.; Silva, J.P.; Mendonça, C.L.F.; Bessa, E.C.A. & D’Ávila, S. 2009. Life history strategy of Leptinaria unilamellata (d’Orbigny, 1835) (Mollusca, Pulmonata, Subulinidae). Invertebrate Reproduction and Development, 53(4): 211-222.

Carvalho, O.D.S.; Mendonça, C.L.F.; Marcelino, J.M.D.R.; Passos, L.K.J.; Fernandez, M.A.; Leal, R.S.; Caldeira, R.L.; Scholte, R.G.C.; Carmo, E.H.; Mesquita, S.G. & Thiengo, S.C. 2018. Geographical distribution of intermediate hosts of Schistosoma mansoni in the states of Paraná, Minas Gerais, Bahia, Pernambuco and Rio Grande do Norte, Brazil, 2012-2014. Epidemiologia e Serviços de Saúde, 27(3): 1-9.

Carvalho, O.S. 1986. Ocorrência de um tiarídeo (Mollusca) no lago da Pampulha Belo Horizonte, MG, Brazil. Revista da Sociedade Brasileira de Medicina Tropical, 19: 57.

Carvalho, O.S.; Nunes, I.M. & Caldeira, R.L. 1998. First Report of Biomphalaria glabrata in the State of Rio Grande do Sul, Brazil. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 93(1): 39-40.

Castellanos, Z.J.A. & Fernández, D. 1976. Moluscos Gasteropodos. Ampullariidae. In: Ringuelet, R.A. Fauna de agua dulce de la Republica Argentina. Buenos Aires, FECIC. v. 15, 33p.

Cavallari, D.C.; Salvador, R.B. & Simone, L.R.L. 2016. A possible land snail diversity hotspot in Bahia state, Brazil. Tentacle, 24: 14-16.

Clench, W.J. 1936. The Physidae of the West Indies. Memorias de la Sociedad Cubana de Historia Natural, 10: 335-342 + 15 pl.

Clessin, S. 1888. Binnenmollusken aus SüdBrazilien. Malakozoologische Blätter, 10(2): 165-174.

Coimbra-Jr.; C.E.A. & Santos, R.V. 1986. Moluscos aquáticos do Estado de Rondônia (Brazil), com especial referência ao Genus Biomphalaria Preston, 1910 (Pulmonata, Planorbidae). Revista de Saúde Pública, 20(3): 227-234.

Coomans, H.E. 1967. The non-marine Mollusca of St. Martin (Lesser Antilles). Studies on the Fauna of Curacao and other Caribbean Islands, 24: 118-145. (Uitgaven Natuurwetenschappelijke Studiekring voor Suriname en de Nederlandse Antillen 46)

Cowie, R.H. 1998. Patterns of introduction of non-indigenous non marine snails and slugs in the Hawaiian Islands. Biodiversity and Conservation, 7(3): 349-368.

Cowie, R.H. 2001. Invertebrate invasions on Pacific Islands and the replacement of unique native faunas: a synthesis of the land and freshwater snails. Biological Invasions, 3(2): 119-136.

Cowie, R.H. & Thiengo, S.C. 2003. The apple snails of the Americas (Mollusca: Gastropoda: Ampullariidae: Asolene, Felipponea, Marisa, Pomacea, Pomella): a nomenclatural and type catalog. Malacologia, 45: 41-100.

Cowie, R.H.; Kabat, A.R & Evenhuis, N.L. 2001. Ampullaria canaliculata Lamarck, 1822 (currently Pomacea canaliculata; Mollusca, Gastropoda): proposed conservation of the specific name. Bulletin of Zoological Nomenclature, 58: 13-18.

Cuezzo, M.G. & Drahg, F. 1995. Moluscos depositados en la Colección de la Fundación Miguel Lillo: Argentina. Acta Zoológica Lilloana, 43(1): 185-205.

D’Ávila, S.; Medeiros, C.; Vargas, T. & Mendonça, C.L.F. 2018. Life history of Subulina octona (Brugüière) (Gastropoda: Pulmonata: Subulinidae) based on four-year laboratory observations and a comparative histological analysis of egg-retaining and ovoviviparous subulinids. Journal of Natural History, 52(23-24): 1551-1559.

Dall, W.H. 1896. Insular land shells faunas, especially as illustrated by the data obtained by Dr. G. Baur in the Galapagos Island. Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia, 48: 395-460.

Darrigran, G. 1991. Análisis de la malacofauna de los arroyos afluentes del estuario del Río de la Plata. República Argentina. Biología Acuática, 15(2): 212-213.

Darrigran, G.; Agudo-Padrón, I.; Baez, P.; Belz, C.; Cardoso, F.; Carranza, A.; Collado, G.; Correoso, M.; Cuezzo, M.G.; Fabres, A.; Gregoric, D.E.G.; Letelier, S.; Ludwig, S.; Mansur, M.C.; Pastorino, G.; Penchaszadeh, P.; Peralta, C.; Rebolledo, A.; Rumi, A.; Santos, S.; Thiengo, S.; Vidigal, T. & Damborenea, C. 2020. Non-native mollusks throughout South America: emergent patterns in an understudied continent. Bilogical Invasions, 1-19.

Deisler, J.E. & Stange, L.A. 1982. The giant South American snail, Megalobulimus oblongus (Muller) (Gastropoda: Megalobulimidae). Entomology Circular, 239: 1-4.

Delannoye, R.; Charles, L., Pointier, J.P. & Massemin, D. 2015. Mollusques continentaux de la Martinique. Paris, Muséum national d’Histoire Naturelle. 328p.

Díaz, A.C. & Martín, S.M. 2013. Biodiversity of molluscs in the Multiple-Use Natural Reserve Guillermo Enrique Hudson in Florencio Varela, Buenos Aires, Argentina. Check List, 9(1): 25-27.

Duarte, E. 1971. Lo nuestro em “Los moluscos del viaje al Pacifico” de Hidalgo y Martinez. Comunicaciones de la Sociedad Malacológica del Uruguay, 20(3): 83-89.

Dunker, W. 1848. Diagnoses specierum novarum generis Planorbis collectionis Cumingianae. Proceedings of the Malacological Society of London, 16: 40-43.

Dutra, A.V.C. 1988. Aspectos da ecologia e da reprodução de Leptinaria uniamellata (Orbigny, 1835) (Gastropoda, Subullnidae). Revista Brasileira de Zoologia, 5(4): 581-591.

Dutra-Clarke, A.V.C. & Souza, F.B.V.A. 1991. Bulimulidae (Gastropoda, Stylomatophora) do Nordeste do Brazil. Revista Brasileira de Zoologia, 7(3): 289-304.

Ernest, A. 1948. Enumeracion sistematica de las especies de moluscos terrestres y de agua dulce, halladas hasta ahora em los alrededores de Caracas y demas partes de la Republica. Revista de la Sociedad Malacologica “Carlos de la Torre”, 6(2): 73-82.

Estebenet, A.L.; Martín P.R. & Burela S. 2006. Conchological variation in Pomacea canaliculata and other South American Ampullariidae (Caenogastropoda, Architaenioglossa). Biocell, 30(2): 329-335.

Eston, M.R.; Menezes, G.V.; Antunes, A.Z.; Santos, A.S.R. & Santos, A.M.R. 2006. Espécie invasora em unidade de conservação: Achatina fulica (Bowdich, 1822) no parque estadual Carlos Botelho, Sete Barras, SP, Brazil (nota científica). Revista do Instituto Florestal, 18: 173-179.

Fechter, R. 1983. Liste des Typenmaterials der von J.B. v. Spix in Brazilien gesammelten Unionacea (Mollusca/Bivalvia). Spixiana, 9(suppl): 221-223.

Fernandez, D. & Castellanos, Z.J.A. 1973. Clave generica de la malacofauna terrestre argentina. Revista del Museo de la Plata, Nueva serie, 11(107): 265-285.

Fernandez, M.A.; Thiengo, S.C. & Boaventura, M.F. 2001. Gastrópodes límnicos do Campus de Manguinhos, Fundação Oswaldo Cruz, Rio de Janeiro, RJ. Revista da Sociedade Brasileira de Medicina Tropical, 34(3): 279-282.

Fernandez, M.A.; Thiengo, S.C. & Simone, L.R.L. 2003. Distribution of the introduced freshwater snail Melanoides tuberculatus (Gastropoda, Thiaridae) in Brazil. Nautilus, 117(3): 78-82.

Ferrari, A.A. & Hofmann, P.R.P. 1992. First register of Biomphalaria straminea Dunker, 1848, in Santa Catarina State. Revista do Instituto de Medicina Tropical de São Paulo, 34(1): 33-35.

Férussac, A.E.J.P.J.F.A. 1821. Tableaux systématiques des animaux mollusques classés en familles naturalles, dans lesquels on a établi la concordance de tous les systèmes; suivis d’un prodrome général pour tous les mollusques terrestres ou fluviatiles, vivants ou fossilles. Deuxième partie (Première section) Tableaux particuliers des mollusques terrestres et fluviatiles…, Classe des Gasterópodes… II Tableaux de la famille des Limaçons. Paris, Arthus Bertrand. 94p.

Férussac, D. & Deshayes, G.P. 1820-1851. Histoire naturelle générale et particuliére des mollusques terrestres et fluviatiles. Paris, Chez J.B. Baillière. v. 2, 868p. + 171 pls.

Figueiras, A. 1962. Sobre la presencia del género Protoglyptus Pilsbry em el Uruguay (Bulimulinae). Comunicaciones de la Sociedad Malacologica del Uruguay, 1(2): 47-48.

Figueiras, A. 1963. Enumeracíon sistemática de los moluscos terrestres del Uruguay. Comunicaciones de la Sociedad Malacologica del Uruguay, 1(4): 79-96.

Figueiredo, C.C.S.B. 1989. Dispersão de Biomphalaria straminea no estado de Sergipe: um estudo comparativo com dezenove anos de intervalo. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 84(3): 383-387.

Fiori, A.M.C. & Jaeger, C.P. 1978. Biomass estimation of a stylomatophoran snail. Revista Brasileira de Biologia, 38(4): 847-849.

Fischer, M.L. & Colley, E. 2004. Diagnóstico da ocorrência do caramujo gigante africano Achatina fulica Bowdich, 1822 na APA de Guaraqueçaba, Paraná, Brazil. Revista Estudos de Biologia, 26(54): 43-50.

Fischer, M.L. & Colley, E. 2005. Espécie invasora em reservas naturais: caracterização da população de Achatina fulica Bowdich, 1822 (Mollusca – Achatinidae) na Ilha Rasa, Guaraqueçaba, Paraná. Brazil. Biota Neotropica, 5(1): 123-144.

Fischer, M.L.; Simião, M.; Colley, E.; Zenni, R.D.; Silva, D.A.T. & Latoski, N. 2006. O caramujo exótico invasor na vegetação nativa em Morretes, PR: diagnóstico da população de Achatina fulica Bowdich, 1822 em um fragmento de Floresta Ombrófila Densa aluvial. Biota Neotropica, 6(2): 1-5.

Folmer, O.; Black, M.; Hoeh, W.; Lutz, R. & Vrijenhoek, R. 1994. DNA primers for amplification of mitochondrial cytochrome c oxidase subunit I from diverse metazoan invertebrates. Molecular Marine Biology and Biotechnology, 3: 294-299.

França, R.S.; Suriani, A.L. & Rocha, O. 2007. Composição das espécies de moluscos bentônicos nos reservatórios do baixo rio Tietê (São Paulo, Brazil) com uma avaliação do impacto causado pelas espécies exóticas invasoras. Revista Brasileira de Zoologia, 24(1): 41-51.

Freitas, J.R.; Bedê, L.C.; Marco-Jr., P.; Rocha, L.A. & Santos, M.B.L. 1987. Population dynamics of aquatic snails in Pampulha reservoir. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 82(4): 299-305.

Gnaspini, P. & Trajano, E. 1994. Brazilian cave invertebrates with a checklist of troglomorphic taxa. Revista Brasileira de Entomologia, 38(4): 549-584.

Gomes, S.R. & Thomé, J.W. 2004. Diversity and distribution of the Veronicellidae (Gastropoda, Soleolifera) in the Oriental and Australian biogeographical regions. Memoirs of the Queensland Museum, 49: 589-601.

Gomes, S.R.; Robinson, D.G.; Zimmerman, F.J.; Obregón, O. & Barr, N.B. 2013. Morphological and molecular analysis of the Andean slugs Colosius confusus, n. sp., a newly recognized pest of cultivated flowers and coffee from Colombia, Ecuador and Peru, and Colosius pulcher (Colosi, 1921) (Gastropoda, Veronicellidae). Malacologia, 56: 1-30.

Gómez, J.D.; Vargas, M. & Malek, E.A. 1986. Freshwater mollusks of the Dominican Republic. Nautilus, 100(4): 130-134.

González-Valdivia, N.A.; Martínez-Puc, J.F. & Echavarría-Góngora, E.J. 2018. Malacofauna en dos sistemas silvopastoriles en Estelí, Nicaragua. Journal of the Selva Andina Animal Science, 5(1): 3-13.

Gordillo, S. 2018. El caracol gigante Megalobulimus lorentzianus: uma especie biocultural de la Provincia de Córdoba. Revista Facultad de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales, 5(2): 63-69.

Götting, K.L. 1978. Lista preliminar de los caracoles terrestres de la region septentrional de Colombia. Anales del Instituto de Investigaciones Marinas de Punta de Betin, 10: 101-110.

Graeff-Teixeira, C. 2007. Expansion of Achatina fulica in Brazil and potential increased risk for angiostrongyliasis. Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene, 101: 743-744.

Gray, L.E. 1854. List of the shells of South America in the collection of the British Museum collected and described by Alcide d’ Orbigny in the “Voyage dans l’Amérique Méridionale”. London, Taylor and Francis. 89p.

Gregoric, D.E.G.; Núez-Rumi, V. & Roche, M.A. 2006. Freshwater gastropods from del Plata Basin, Argentina. Checklist and new locality records. Comunicaciones de la Sociedad Malacológica del Uruguay, 9(89): 51-60.

Guilding, L. 1828. Observations on the zoology of the Caribbean Islands. Zoological Journal, London, 3: 527-544.

Haas, F. 1935. Kurze bemerkungen V (3): binnenschnecken aus verschiedenen teilen Braziliens. Archiv für Molluskenkunde, 67(3): 109-111.

Haas, F. 1939. Zurkenntnis der binnen-Mollusken N.O.-Brazilien. Senckenbergiana, 21(3-4): 254-278.

Haas, F. 1949. Land-und Süßwassermollusken aus dem Amazonas-Gibiete. Archiv für Molluskenkund, 78(4-6): 149-156.

Haas, F. 1953. Mollusks from Ilha Grande, Rio de Janeiro, Brazil. Fieldiana (Zoology), 34(20): 203-209.

Haas, F. 1959. Inland mollusks from Venezuela, Southern Brazil and Peru. Fieldiana (Zoology), 39(31): 363-371.

Hayes, K.A.; Cowie, R.H.; Thiengo, S.C. & Strong, E.E. 2012. Comparing apples with apples: clarifying the identities of two highly invasive Neotropical Ampullariidae (Caenogastropoda). Zoological Journal of the Linnean Society, 166: 723-753.

Hidalgo, J.G. 1869. Moluscos del viaje al Pacifico verificado de 1862 a 1865 por uma comision de naturalistas enviada por el gobierno Español. Parte primeira univalvos terrestres. Madrid, Miguel Ginesta. 152p + 8 pls.

Hidalgo, J.G. 1870. Catalogue des coquilles terrestres recueillis par les naturalistes de la commission scientifique espagnole sur divers points de l’Amérique meridionale. Journal de Conchyliologie, 18: 27-70.

Hoffmann, H. 1925. Die Vaginuliden. Ein Beitrag zur Kenntnis ihre Biologie, Anatomie, Systematik, geographischen Verbreitung und Phylogenie. Jenaische Zeitschrift für Naturwissenschaft, 61(1/2): 1-374.

Hupé, H. 1857. Mollusques. In: Castelnau F de (Ed.). Animaux nouveaux ou rares recueillis pendant l’expédition dans les parties centrales de l’Amérique du Sud, de Rio de Janeiro à Lima, et de Lima au Para; par ordre gouvernement Français pendant les années 1843 à 1847, Partie 7, Tome 3, partie 3. Paris, Bertrand, 103p.

Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística (IBGE). 1990. Divisão Regional do Brasil em Mesorregiões e Microrregiões Geográficas. Rio de Janeiro, IBGE. 135p.

Ihering, H.v. 1915. Molluscos. Publicação da Commissão de Linhas Telegraphicas Estrategicas de Matto-Grosso ao Amazonas, 5(22): 1-13.

Jaeckel, S. 1927. Die mollusken der müllegger’schen Brasilenexpedition. Zoologischer Anzeiger, 75(5-8): 129-139.

Jaeckel, S. 1952. Short review of the land – and freshwater molluscs of the Nort-East States of Brazil. Dusenia, 3(1): 1-10.

Jay, J.C. 1839. A catalogue of the shells, arranged according to the Lamarckian system. New York, Wiley & Putnam. 82p.

Karlin, E.J. 1956. Notes on the ecology of Zonitoides arboreus (Say), Opeas pumilum (Pfeiffer), and Lamellaxis gracilis (Hutton) in greenhouses. The American Midland Naturalist, 55(1): 121-125.

Klappenbach, M.A. 1967. La primeira lista de moluscos publicada em el Uruguay. Comunicaciones de la Sociedad Malacologica del Uruguay, 2(12): 41-44.

Klappenbach, M.A. 1997. Origen y desarrollo de la Malacologia em el Uruguay. Comunicaciones de la Sociedad Malacologica del Uruguay, 8(72-73): 45-56.

Kloetzel, K. 1959. Resistência à dessecação do Australorbis glabratus. Comparação entre os caramujos de Olinda (Pernambuco) e um dos focos de Salvador (Bahia). Revista do Instituto de Medicina Tropical de São Paulo, 4(5): 296-298.

Kosloski, M.A. & Fischer, M.L. 2002. Primeira ocorrência de Achatina fulica (Bowdich, 1822) no litoral do estado do Paraná (Mollusca; Stylomatophora; Achatinidae). Estudos de Biologia, 24(49): 65-69.

Kotzian, C.B. & Amaral, A.M.B. 2013. Diversity and distribution of mollusks along the Contas River in a tropical semiarid region (Caatinga), Northeastern Brazil. Biota Neotropica, 13(4): 299-314.

Leme, J.L.M. 1966. Sobre A Ocorrência do Subgenero Physella no Brazil, e descrição de uma nova espécie (Mollusca, Gastropoda). Papeis Avulsos de Zoologia, 19(27): 269-278.

Leme, J.L.M. 1975. A fauna malacológica do material recolhido pela Missão Arqueológica Franco-Brasileira em Lagoa Santa, Minas Gerais. Arquivos Museu Nacional, Rio de Janeiro, 55: 174.

Lim, W.H.; Li, T.J. & Cai, Y. 2018. Diversity of terrestrial snails and slugs in Nee Soon freshwater swamp forest, Singapore. Gardens’ Bulletin Singapore, 70(suppl. 1): 109-121.

Lima, D.M.; Tenório, S.; Gomes, K.O.; Filadelfo, T. & Salvador, R.B. 2017. Observation of scavenging events on shells of Megalobulimus (Gastropoda, Pulmonata) by Lear’s macaws. The Festivus, 49(4): 328-331.

Lima, L.C. 1995a. Familys Chilinidae, Ancylidae, Physidae e Lymnaeidae. In: Barbosa, F.S. Tópicos de Malacologia Mádica. Rio de Janeiro, Editora FIOCRUZ. p. 80-89.

Lima, L.C. 1995b. Family Planorbidae. In: Barbosa, F.S. Tópicos de malacologia médica. Rio de Janeiro, Editora FIOCRUZ. p. 90-112.

Lima, MS.; Silva, FS.; Simone, LRL.; Salvador, RB. & Guilherme, E. 2021. Terrestrial gastropods of Humaitá Forest Reserve, southwestern Brazilian Amazon. Check List, 17(1): 269-281.

Lopes, H.S. 1957. Relação dos moluscos coletados na Excursão às Zonas das Estradas de Ferro Noroeste do Brazil e Brazil-Bolívia, nos estados de São Paulo e de Mato Grosso, Brazil e Bolívia. Publicações Avulsas do Museu Nacional, 20: 43-44.

Lucena, D.T. 1951. Lista de moluscos do Nordeste, com um apêndice sobre algumas espécies de outras regiões. Papéis Avulsos do Departamento de Zoologia, 10(3): 93-104.

Lucena, D.T. 1953. Chave provisória para diagonose das espécies Brazileiras de moluscos planorbídeos. Revista Breasileira de Malariologia e Doenças Tropicais, 5(3): 245-248.

Lucena, D.T. 1956. Resenha sistemática dos planorbídeos Brazileiros. Publicações Avulsas do Centro de Pesquisas Aggeu Magalhães, 6: 1-104.

Lutz, A. 1918. On Brazilian fresh-water shells of the genus Planorbis. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 10(1): 45-61.

Luz, E.; Silva, S.M.; Carvalho, A.P. & Castro, N. 1998. Atualização da sistemática e de planorbídeos (Gasteropoda, Pulmonata) no Estado do Paraná (Brazil). Acta Biologica Paranaense, 27: 39-55.

Luz, E.; Stumpf, I.V.K. & Borba, A.M. 1981. Desaparecimento da Biomphalaria glabrata (Say, 1818) de Curitiba, Paraná. Acta Biologica Paranaense, 10-11: 107-112.

Lydeard, C.; Cowie, R.H.; Bogan, A.E.; Bouchet, P.; Cummings, K.S.; Frest, T.J.; Herbert, D.G.; Hershler, R.; Gargominy, O.; Perez, K.; Ponder, W.F.; Roth, B.; Seddon, M.; Strong, E.E. & Thompson, F.G. 2004. The global decline of nonmarine mollusks. BioScience, 54: 321-330.

Maceira, F.D. 2003. Las especies de la familia Veronicellidae (Mollusca, Soleolifera) en Cuba. Revista de Biologia Tropical, 51(3): 453-461.

Madella, C.R. & Auricchio, P. 2014. Record of Achatina fulica Bowdich (Mollusca, Gastropoda) in the Cerrado-Caatinga ecotone in southern Piauí State, Brazil. Acta Biológica Paranaense, 43(1-2): 53-60.

Magalhães, L.A. 1964. Moluscos planorbídeos do estado da Guanabara. Revista Brasileira de Biologia, 24(3): 277-288.

Mansur, G.G. & Thomé, J.W. 1994. Contribuição à biologia de Sarasinula linguaeformis (Semper, 1885) e Sarasinula plebeia (Fischer, 1868) (Veronicellidae, Gastropoda). Biociências, Porto Alegre, 2(2): 39-47.

Marcus, E. & Marcus, E. 1968. Über einige Subulinidae (Pulmonata von São Paulo). Beitrage zur Neotropischen Fauna, 5: 186-208.

Martello, A.R.; Nunes, I.G.W.; Boelter, R.A. & Leal, L.A. 2008. Malacofauna límnica associada à macrófitas aquáticas do rio Iguariaçá, São Borja, RS, Brazil. Ciência e Natura, 30(1): 27-41.

Martens, E.v. 1868. Ueber südBrazilianishe land- und süsswassermollusken. Malakozoologische Blätter, 15: 169-217.

Martens, E.v. 1873. Die binnenmollusken Venezuela’s. In: Reichert, K.B. (Ed.). Fertschriftzur Feierdes hundertgähringen Bestehens. Gesellschaft Naturfoschender Freunde zu Berlin. Berlin. p. 157-225 + 2 pls.

Martins, A.V. 1938. Contribuição ao estudo do genêro Australorbis Pilsbry, 1934. Memórias do Instituto Biológico Ezequiel Dias, 2: 5-61.

Martins, E.A. 1950. Nota sôbre os moluscos coletados por Richard Rathbun, em 1876, na praia Consolidada e Sublevada e no sambaqui de Porto Santo, Ilha de Itaparica, Estado da Bahia. Revista Brasileira de Biologia, 10(1): 141-143.

Martins-Silva, M.J. & Barros, M. 2001. Occurrence and distribution of fresh-water molluscs in the Riacho Fundo Creek Basin, Brazilia, Brazil. Revista de Biología Tropical, 49(3-4): 865-870.

Massemin, D.; Lamy, D.; Pointier, J.P. & Gargominy, O. 2009. Coquillages et escargots de Guyane. Paris, Muséum National d’Histoire Naturelle. 456p.

Michelson, E.H. & DuBois, L. 1974. Lymnaea emarginata, a possible agent for the control of the schistosome-snah host, Biomphalaria glabrata. Nautilus, 88(4): 101-108.

Miquel, S.E. & Herrera, H.W. 2014. Catalogue of terrestrial gastropods from Galápagos (except Bulimulidae and Succineidae) with description of a new species of Ambrosiella Odhner (Achatinellidae). Archiv für Molluskenkunde, 143(2): 107-133.

Miquel, S.E. & Jaime, G.L. 2018. Subulinidae snails from northern Argentina with description of a new species of Nannobeliscus Weyrauch. Spixiana, 41(1): 1-7.

Miranda, M.S. & Fontenelle, J.H. 2015. Population dynamics of Megalobulimus paranaguensis in the Brazilian southeast coast. Zoologia, Curitiba, 32: 463-468.

Moricand, S. 1836. Mémorie sur les coquilles terrestres et fluviatiles, envoyées de Bahia par M.J. Blanchet. Memoires de la Société de Physique et d'Histoire Naturelle de Genève, 7(2): 415-446.

Morretes, F.L. 1943. Contribuição ao estudo da fauna Brasileira de moluscos: resultados de uma pequena coleção de moluscos obtida pela excursão científica realizada pelo Instituto Osvaldo Cruz em outubro de 1938. Papéis Avulsos do Departamento de Zoologia, 3(7): 111-126.

Morretes, F.L. 1949. Ensaio de Catálogo dos Moluscos do Brasil. Arquivo do Museu Paranaense, 7: 1-216.

Morretes, F.L. 1952. Novas espécies brasileiras da Family Strophocheilidae. Arquivos de Zoologia do Estado de São Paulo, 8(4): 109-126.

Morretes, F.L. 1953. Addenda e corrigenda ao ensaio de catálogo dos moluscos do Brazil. Arquivo do Museu Paranaense, 10: 37-76.

Müller, O.F. 1774. Vermium terrestrium et fluviatilium seu animalium infusoriorum, helminthicorum et testaceorum, non marinorum, sucinta historia, Haviniae & Lipsiae. 2v.

Naranjo-Garcia, E.; Thome, J.W. & Castillejo, J. 2007. A review of the Veronicellidae from Mexico (Gastropoda: Soleolifera). Revista Mexicana de Biodiversidad, 78(1): 41-50.

Núñes, V. 2011. Revisión de dos especies de Physidae. Revista Mexicana de Biodiversidad, 82: 93-108.

Oliveira, M.P. & Almeida, M.N. 1999. Conchas dos caramujos terrestres do Brazil. Juiz de Fora, Editora Associada. 61p.

Oliveira, M.P. & Oliveira, M.H.R. 1984. Comunicações malacológicas № 16. Listagem de tipos de gastropoda pulmonata Brazileiros depositados em quatro museus europeus. Boletim do Instituto de Ciências Biológicas e de Geociências, 38: 1-46.

Oliveira, M.P.; Rezende, G.J.R. & Castro, G.A. 1981. Catálogo dos moluscos da Universidade Federal de Juiz de Fora. Synonymy de Family, Genus e espécie. Juiz de Fora, MEC, UFJF. 520p.

Oliveira, M.P.; Vieira, I.; Oliveira, M.H.R. & Rodrigues, G.J. 1972. Comunicações malacológicas № 7. Contribuição ao conhecimento das sh Brazileiras, litoral do Espirito Santo. Boletim do Instituto de Ciências Biológicas e de Geociências, 4: 1-18.

Oliveira, P.V.; Viana, M.S.S. & Simone, L.R.L. 2011. Eoholocene malacofauna (Gastropoda, Pulmonata) from a cave of National Park of Ubajara, Ceará state, Brasil. Estudos Geológicos, Recife, 21(1): 85-93.

Oliveira, W.P.; Silva, M.A.V.; Souza, S.A.; Santana, C.C. & Oliveira-Jr., A.do R. 2017. Caracterização da variabilidade espacial e temporal da precipitação pluviométrica do Centro Sul Baiano. Revista Brasileira de Geografia Física, 10(4): 1143-1151.

Olivier, L. & Barbosa, F.S. 1955a. Seasonal studies on Australorbis glabratus (Say) from two localities in eastern Pernambuco, Brazil. Publicações Avulsas do Instituto Aggeu Magalhães, 4(6): 79-103.

Olivier, L. & Barbosa, F.S. 1955b. Seasonal studies on Tropocorbis centrimentralis in northeastern Brazil. Publicações Avulsas do Instituto Aggeu Magalhães, 4(7): 105-115.

d’Orbigny, A. 1835a. Mollusqués. In: Voyage dans l’Amérique Méridionale. Pitois Levrault, Paris, 5(3): 758 + 85 pls.

d’Orbigny, A. 1835b. Synopsis terrestrium et fluviatilum molluscorum, in suo per American Meridionalem itinerere. Magasin de Zoologie, 5(6): 1-44.

Páez, A.P.; Calderón, A.C.; Pineda, I.A.; Velásquez-Trujillo, L.E. & Ruiz-Sáenz, J. 2014. Un gigante olvidado: llamado a la conservación del caracol nativo Megalobulimus oblongus (Mollusca, Strophocheilidae) en Colombia. Spei Domus, 10(20): 49-51.

Paraense, W.L. 1958. The genera Australorbis, Tropicorbis, Biomphalaria, Platytaphius and Taphius. Revista Brasileira de Biologia, 18(1): 65-80.

Paraense, W.L. 1975. Estado atual da Sistemática dos planorbídeos Brazileiros. Arquivo Museu Nacional, Rio de Janeiro, 55: 105-128.

Paraense, W.L. 1986. Physa Marmorata Guilding, 1828 (Pulmonata: Physidae). Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 81(4): 459-469.

Paraense, W.L. 2006. The Afro-American Biomphalariae. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 101(1): 21-27.

Paraense, W.L. & Deslandes, N. 1955. Observation on the morphology of Australorbis glabratus. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 53(1): 87-103 + 4 pl.

Parkinson, B.; Hemmen, J. & Groh, K. 1987. Tropical land shells of the world. Wiesbagen, Verlag Christa Hemmen. 279p.

Parodíz, J.J. 1944. Contribuciones al conocimiento de los moluscos terrestres sudamericanos, I. Comunicaciones Zoologicas del Museo de Historia Natural de Montevideo, 1(8): 1-9.

Paula, C.M.; Vaz, A.A.; Vaz, A.A.; Pelizari, G.P.; Robayo, H.M.S.; Garcia, T.D.; Avelino, D.; Zacarin, G.G. & Smith, W.S. 2017. Ocorrência de um molusco invasor (Melanoides tuberculata, Müller, 1774), em diferentes sistemas aquáticos da bacia hidrográfica do Rio Sorocaba, SP, Brazil. Revista Ambiente & Água, 12(5): 829-841.

Paz, R.J.; Watanabe, T.; Dijick, M.P.M. & Abilio, F.J.P. 1995. First record of Melanoides tuberculata (Müller, 1774) (Gastropoda: Prosobranchia: Thiaridae) in the state of Paraíba (Brasil) and its possible ecological implications. Revista Nordestina de Biologia, 10(2): 79-84.

Pearce, T.A. & Örstan, A. 2006. Terrestrial Gastropoda. In: Sturm, C.F.; Pierce, T.A. & Valdés, A. (Eds.). The Mollusks: A guide to their study, collection and preservation. Boca Raton, Universal Publishers. p. 261-285.

Pepe, M.S.; Caldeira, R.L.; Carvalho, O.S.; Muller, G.; Jannotti-Passos, L.K.; Rodrigues, A.P.; Amaral, H.L. & Berne, M.E.A. 2009. Biomphalaria molluscs (Gastropoda: Planorbidae) in Rio Grande do Sul, Brazil. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 104(5): 783-786.

Pfeiffer, L. 1839. Bericht über die Ergebnisse meiner Reisenach Cuba im Winter 1838-1839. Archiv für Naturgeschichte, 5(1): 346-358.

Pfeiffer, L. 1842. Symbolae ad historiam Heliceorum. Cassellis, Sumptibus & Typis Th. Fisheri. v. 2, 147p.

Pfeiffer, L. 1846. Symbolae ad historiam Heliceorum. Cassellis, Sumptibus & Typis Th. Fisheri. v. 3, 100p.

Pfeiffer, L. 1848. Monographia Heliceorum Viventium. Lipsiae, F.A. Brockhaus. v. 2, 594p.

Pfeiffer, L. 1853. Monographia Heliceorum Viventium. Lipsiae, F.A. Brockhaus. v. 3, 711p.

Pfeiffer, L. 1855. Versuch einer Anordnung der Heliceen nach natürlichen gruppen. Malakozoologische Blätter, 2: 112-185.

Pfeiffer, L. 1856. Diagnosen interessanter novitäten. Malakozoologische Blätter, 3: 43-52.

Pfeiffer, L. 1859. Monographia Heliceorum Viventium. Lipsiae, F.A. Brockhaus. v. 4, 919p.

Pfeiffer, L. 1868. Monographia Heliceorum Viventium. Lipsiae, F.A. Brockhaus. v. 6, 598p.

Pieri, O.S.; Raymundo, J.S. & Jurberg, P. 1980. Estudos sobre o comportamento dos planorbídeos: II – enterramento de Biomphalaria glabrata (Say, 1818) como meio de proteção contra a dessecação. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 75: 83-88.

Pilate, V.J.; Chicarino, E.D.; Silva, L.C.; Santos, T.V.; Souza, B.A. & Bessa, E.C.A. 2018. Biologia comportamental comparada entre moluscos terrestres nativos e exóticos. Revista de Biologia Neotropical, 14: 73-81.

Pilsbry, H.A, 1897-1898. Tryon’s manual of conchology, second series: pulmonates. Philadelphia, GWDJ. v. 11, 339p. + 51 pls.

Pilsbry, H.A. 1906. Tryon’s manual of conchology, second series: pulmonates. Philadelphia, GWDJ. v. 18, 357p. + 51 pls.

Pilsbry, H.A. 1910. Land mollusca of the Panama Canal Zone. Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia, 62(2): 502-509.

Pilsbry, H.A. 1930. Results of the Pinchot south sea expedition – II. Land mollusks of the Canal Zone The Republic of Panama, and the Cayman Islands. Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia, 82: 339-354.

Pilsbry, H.A. 1933. Zoological results of the Mato Grosso Expedition to Brazil in 1931 – II Mollusca. Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia, 85: 67-76.

Pilsbry, H.A. 1934. Review of the Planorbidae of Florida, with notes on other members of the family. Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia, 86: 29-66.

Pilsbry, H.A. & Vanatta, E.G. 1905. Hawaiian Species of Endodonta and Opeas. Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia, 57: 783-786.

Pitoni, V.L.L.; Veitenheimer-Mendes, I.L.; Lanzer, R.M. & Silva, M.C.P. 1984. Nota sobre a estrutura faunistica do pleuston em um açude no Morro Santana, Porto Alegre, Rio Grande do Sul, Brasil. Ciência e Cultura, 36(2): 245-248.

Pointier, J.P.; David, P. & Jarne, J. 2005. Biological invasions: the case of planorbid snails. Journal of Helminthology, 79: 249-256.

Porto, R.; Rocha-Filho, J.R.; Johnsson, R. & Neves, E. 2016. New species of Oxychona (Bulimulidae) from Michelin Ecological Reserve (Bahia state, northeastern Brazil). Journal of Conchology, 42: 105-110.

Potiez, V.L. & Michaud, A.L.G. 1838. Galérie des Mollusques, ou catalogue méthodique, descriptif et raisonné des mollusques et coquilles du Muséum de Douai. J.B. Paris, Bailliére v. 1, 560p.

Quintana, M.G. 1982. Catálogo preliminar de la malacofauna del Paraguy. Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales “Bernardino Rivadavia” (Zoologia), 11(3): 61-158.

Ramírez, R.; Borda, V.; Romero, P.; Ramirez, J.; Congrains, C.; Chirinos, J.; Ramírez, P.; Velásquez, L.E. & Mejía, K. 2012. Biodiversidad y endemismo de los caracoles terrestres Megalobulimus y Systrophia en la Amazonia occidental. Revista Peruana de Biología, 19(1): 59-74.

Ramírez, R.; Paredes, C. & Arenas, J. 2003. Moluscos del Perú. Revista de Biología Tropical, 51(3): 225-284.

Raut, S.K. & Barker, G.M. 2002. Achatina fulica Bowdich and other Achatinidae as pests in tropical agriculture. In: Barker, G.M. (Ed.). Molluscs as Crop Pests. Wallingford, CABI Publishing. p. 55-114.

Reeve, L.A. 1849a. Monograph of the genus Achatina. In: Reeve, Conchologia Iconica. London, Behan. v. 5, 23p.

Reeve, L.A. 1849b. Monograph of the genus Bulimus. In: Reeve, Conchologia Iconica. London, Behan. v. 5, 89p.

Régnier, C.; Fontaine, B. & Bouchet, P. 2009. Not knowing, not recording, not listing: numerous unnoticed mollusk extinctions. Conservation Biology, 23: 1214-1221.

Richards, H.G. & Hummelinck, P.W. 1940. Land and freshwater mollusks from Magarita Island, Venezuela. Notula Naturae, 62: 1-16.

Richardson, C.L. 1995. Bulimulidae: catalog of species. Tryonia, 28: 1-458.

Robinson, D.G.; Hovestadt, A.; Fields, A. & Breure, A.S.H. 2009. The land Mollusca of Dominica (Lesser Antilles), with notes on some enigmatic or rare species. Zoologische Mededelingen, 83(3): 615-650.

Rocha-Miranda, F. & Martins-Silva, M.J. 2006. First record of the invasive snail Melanoides tuberculatus (Gastropoda: Prosobranchia: Thiaridae) in the Paranã River basin, GO, Brazil. Brazilian Journal of Medical and Biological Research, 66(4): 1109-1115.

Roldán, E.J.; López Martínez, J.; Ramírez, R. & Trujillo, L.E.V. 2014. Análisis morfológico del sistema reproductor e identificación molecular a través de los marcadores mitocondriales COI y 16S rRNA de Megalobulimus oblongus (Mollusca, Strophocheilidae) de Colombia. Revista Peruana de Biología, 21(1): 79-88.

Rosa, E. 1987. Observações ecológicas sobre Biomphalaria straminea (Dunker, 1848) em áreas do Nordeste, Brasil. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 82(4): 311-314.

Rueda, A.; Caballero, R.; Kaminsky, R. & Andrews, K.L. 2002. Vaginulidae in Central America, with emphasis on the bean slug Sarasinula plebeia (Fischer). In: Barker G.M. (Ed.). Molluscs as crop pests. CABI Publishing. p. 115-144.

Salgado, N.C. & Coelho, A.C.S. 2003. Moluscos terrestres do Brazil (gastrópodos operculados ou não, exclusive Veronicellidae, Milacidae e Limacidae). Revista de Biología Tropical, 51(suppl. 3): 149-189.

Salvador, R.B. 2018. Notes on a new collection of Streptaxidae (Gastropoda: Stylommatophora) from Brazil, with descriptions of two new species of Streptaxis. Integrative Systematics, 1: 25-33.

Salvador, R.B. 2019. Land snail diversity in Brazil. Strombus, 25: 10-20.

Salvador, R.B. & Cavallari, D.C. 2012. A new Oxychona species (Gastropoda: Pulmonata: Orthalicidae) from Bahia state, Brazil. Journal of Conchology, 41(3): 315-318.

Salvador, R.B. & Cavallari, D.C. 2014. A new species of Leiostracus from Bahia, Brazil (Gastropoda, Pulmonata, Orthalicidae). Iheringia. Série Zoologia, 104(1): 39-42.

Salvador, R.B. & Simone, L.R.L. 2015. Taxonomical study on a sample of land snails from Alcobaça (Bahia, Brazil), with description of a new species. Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde A, Neue Serie, 8: 1-7.

Salvador, R.B. & Simone, L.R.L. 2016. A new species of Kora from Bahia, Brazil (Gastropoda: Pulmonata: Orthalicoidea), with an emended diagnosis of the genus. Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde A, Neue Serie, 9: 1-7.

Salvador, R.B.; Cavallari, D.C. & Simone, L.R.L. 2015. Taxonomical study on a sample of land snails from southeastern Tocantins state, Brazil, with description of a new species. Journal of Conchology, 42(1): 67-78.

Salvador, R.B.; Cavallari, D.C. & Simone, L.R.L. 2017. Taxonomical study on a sample of land and freshwater snails from caves in central Brazil, with description of a new species. Zoosystematics and Evolution, 93(1): 135-141.

Salvador, R.B.; Charles, L.; Simone, L.R.L. & Maestrati, P. 2018. Terrestrial gastropods from Pedra Talhada Biological Reserve, Alagoas state, Brazil, with description of a new species of Radiodiscus (Gastropoda: Charopidae). Archiv für Molluskenkunde, 147(1): 101-128.

Salvador, R.B.; Lima, M.S.; Lima, W.C.; Simone, L.R.L. & Guilherme, E. 2020. First report of Helicina chionea Pilsbry, 1949 from Brazil (Gastropoda, Helicinidae) and new records of Helicina spp. from Acre. Check List, 16(1): 63-66.

Salvador, R.B.; Silva, F.S.; Cavallari, D.C.; Simone, L.R.L. 2021. Terrestrial Gastropoda from the caves of Presidente Olegário, southeastern Brazil. Biota Neotropica, 21(2): e20201169.

Santos, C.M. & Eskinazi-Sant’Anna, E.M. 2010. The introduced snail Melanoides tuberculatus (Muller, 1774) (Mollusca: Thiaridae) in aquatic ecosystems of the Brazilian Semiarid Northeast (Piranhas-Assu River basin, State of Rio Grande do Norte). Brazilian Journal of Medical and Biological Research, 70(1): 1-7.

Santos, S.B. & Monteiro, D.P. 2001. Composição de gastrópodes terrestres em duas áreas do Centro de Estudos Ambientais e Desenvolvimento Sustentado (CEADS), Vila Dois Rios, Ilha Grande, Rio de Janeiro, Brazil – um estudo-piloto. Revista Brasileira de Zoologia, 18(1): 181-190.

Santos, S.B.; Rodrigues, C.L.; Nunes, G.K.M.; Miyahira, I.C.; Viana, T.A.; Oliveira, J.L.; Fonseca, F.C. & Silva, P.S.C. 2010. Estado do conhecimento da fauna de invertebrados não marinhos da Ilha Grande (Angra dos Reis, RJ). Oecologia Australis, 14(2): 504-549.

Sá-Oliveira, J.C.; Araújo, F.L.; Teixeira-Filho, R.G.; dos Santos, W.S. & Ferrari, S.F. 2016. Education as Controlling Factor of Invasive Species (Achatina fulica) in an Amazonian City, Brazil. Creative Education, 7: 159-170.

Sawaya, J. & Peterson, J.A. 1962. Sôbre a ocorrência de Strophocheilidae (Molusco gastrópode) no Rio Grande do Sul. Boletim da Faculdade de Filosofia, Ciências e Letras, Universidade de São Paulo. Zoologia, 24(24): 31-39.

Say, T. 1818. Account of two new genera, and several new species, of fresh water and land shells. Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia, 1: 276-284.

Scarabino, F. 2003. Lista sistemática de los Gastropoda terrestres vivientes de Uruguay. Comunicaciones de la Sociedad Malacológica del Uruguay, 8(78-79): 203-214.

Schalie, H. 1940. Notes on mollusca from Alta Vera Paz, Guatemala. Occasional Papers of the Museum of Zoology University of Michigan, 413: 1-11.

Scott, M.I.H. 1957. Estudio morfologico y taxonomico de los Ampullariidos de la Republica Argentina. Revista del Museo Argentine de Ciencias Naturales “Bernardino Rivadavia”, Ciencias Zoologicas, 3(5): 231-333.

Shade, F.H. 1965. Lista de moluscos del Guaira (Villarrica-Paraguay) conocidos hasta el presente. Comunicaciones de la Sociedad Malacológica del Uruguay, 1(8): 209-221.

Silva, C.C. & Castro, G.A. 2003. Gastrópodes terrestres num fragmento de restinga no estado do Espírito Santo. Bioikos, 17(1/2): 65-69.

Silva, E.C. & Aleluia, F.T.F. 2010. Ocorrência de Achatina fulica Bowdich, 1822 (Mollusca, Gastropoda) em Salvador, Bahia, Brazil. Revista Brasileira de Zoociências, 12(2): 199-204.

Silva, E.C. & Gomes, L.E.O. 2014. Melanoides tuberculatus (Müller, 1774): Occurrence extension of the invasive gastropod in Bahia, Brazil. Pan-American Journal of Aquatic Sciences, 9(2): 145-149.

Silva, E.C. & Omena, E.P. 2014. Population dynamics and reproductive biology of Achatina fulica Bowdich, 1822 (Mollusca, Gastropoda) in Salvador – Bahia. Biota Neotropica, 14(3): 1-11.

Silva, F.S.; Cavallari, D.C. & Simone, L.R.L. 2019a. New records of Helicina schereri (Gastropoda: Helicinidae) from the states of Bahia, Minas Gerais, and Mato Grosso do Sul, Brazil. Papéis Avulsos de Zoologia, 59: 2-4.

Silva, F.S.; Simone, L.R., & Salvador, R.B. 2019b. Taxonomic study on a collection of terrestrial mollusks from the region of Santa Maria, Rio Grande do Sul state, Brazil. Arquivos de Zoologia, São Paulo, 50(3): 175-190.

Silva, J.M.C.; Tabarelli, M.; Fonseca, M.T. & Lins, L.V. 2003. Biodiversidade da caatinga: áreas e ações prioritárias para a conservação. Brasília, Ministério do Meio Ambiente, Universidade Federal de Pernambuco. 382p.

Silva, R.E.; Melo, A.L.; Pereira, L.A. & Frederico, L.F. 1994. Levantamento malacológico da bacia hidrográfica do lago Soledade, Oura Branco (Minas Gerais, Brasil). Revista do Instituto de Medicina Tropical de São Paulo, 36(5): 437-444.

Simone, L.R.L. 1999. Mollusca Terrestres. In: Brandão, C.R. & Cancello, E.M. (Eds.). Biodiversidade do Estado de São Paulo, Brazil: síntese do conhecimento ao final do século XX. FAPESP, São Paulo, 5: 3-8.

Simone, L.R.L. 2001. Phylogenetic analyses of Cerithioidea (Mollusca, Caenogastropoda) based on comparative morphology. Arquivos de Zoologia, São Paulo, 36(2): 147-263.

Simone, L.R.L. 2004. Comparative morphology and phylogeny of representatives of the superfamilies of Architaenioglossans and the Annulariidae (Mollusca, Caenogastropoda). Arquivos do Museu Nacional, Rio de janeiro, 62(4): 387-504.

Simone, L.R.L. 2006. Land and freshwater mollusks of Brazil. São Paulo, Editora Gráfica Bernardi & Fundação de Amparo à Pesquisas do Estado de São Paulo. 390p.

Simone, L.R.L. 2012. Taxonomical study on a sample of pulmonates from Santa Maria da Vitória, Bahia, Brazil, with description of a new genus and four new species (Mollusca: Orthalicidae and Megalobulimidae). Papéis Avulsos de Zoologia, 52(36): 431-439.

Simone, L.R.L. & Casati, R. 2013. New land mollusk fauna from Serra da Capivara, Piauí, Brazil, with a new genus and five new species (Gastropoda: Orthalicoidea, Streptaxidae, Subulinidae). Zootaxa, 3683(2): 145-158.

Simone, L.R.L. & Salvador, R.B. 2021. A new species of Spiripockia from eastern Brazil and reassignment to Cochliopidae (Gastropoda, Truncatelloidea). Journal of Natural History, 54(47-48): 3121-3130.

Smith, E.A. 1895. Report on the land and freshwater shells collected by Mr. Herbert H. Smith at St. Vincent, Grenada and other neighbouring islands. Proceedings of the Malacological Society of London, 1: 300-325.

Soares, A.A.; Thiengo, S.C.; Cadei, M. de Sá; Locks, M.; Beltrão, M. & Fernandez, M.A. Non-formal education for schistosomiasis prevention: The experience of the Museu Arqueológico de Central, Bahia, Brazil. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 101(1): 107-10

Sodeman-Jr., W.A. 1973. The influence of light on Biomphalaria glabrata. Nautilus, 87(4): 103-106.

Solem, A. 1956. Non-marine Mollusca from Salobra, Matto Grosso, Brazil and a collection of South Brazilian Artemon. Notulae Naturae, 287: 1-14.

Souza, C.P.; Caldeira, R.L.; Drummond, S.C.; Melo, A.L.; Guimarães, C.T.; Soares, D.M. & Carvalho, O.S. 2001. Geographical distribution of Biomphalaria snails in the state of Minas Gerais, Brazil. Memórias do Instito Oswaldo Cruz, 96(3): 293-302.

Souza, C.P.; Lima, L.C.; Jannotti-Passos, L.K.; Ferreira, S.S.; Guimarães, C.T.; Vieira, I.B.F. & Mariani-Júnior, R. 1998. Moluscos límnicos da microregião de Belo Horizonte, MG, com ênfase nos vetores de parasitoses. Revista da Sociedade Brasileira de Medicina Tropical, 31: 449-456.

Souza, C.P.; Ribeiro, P.R.B.; Guimarães, C.T.; Jannotti-Passos, L.K. & Souza, M.A. 1996. Esquistossomose: nova ocorrência de Biomphalaria straminea em Belo Horizonte, Minas Gerais. Cadernos de Saúde Pública, 12(4): 541-544.

Sowerby, G.B. 1820. The genera of recente and fóssil shells, for the use of students in conchology and Geology. London, G.B. Sowerby. 275p.

Spix, J.A. 1827. Testacea Fluviatilia quae in itinere per Brazilian. Monachii, Typis C. Wolf. 36p + 28 pls.

Starmühler, F. 1969. Die gastropoden der Madagassischen Binnengewässer. Malacologia, 8(1-2): 1-434.

Strong, E.E.; Colgan, D.J.; Healy, J.M.; Lydeard, C.; Ponder, W.F. & Glaubrecht, M. 2011. Phylogeny of the gastropod superfamily Cerithioidea using morphology and molecules. Zoological Journal of the Linnean Society, 162: 43-89.

Taylor, D.W. 2003. Introduction to Physidae (Gastropoda: Hygrophila); biogeography, classification, morphology. Revista de Biología Tropical, 51(1): 1-287.

Teixeira, D.G.; Guerra, J.L.; Silva, Z.; Azarias, R.E.G.R. & Martins, M.F. 2008. Aspectos macroscópicos da anatomia do sistema reprodutor de escargots: Achatina fulica e Achatina monochromatica. Brazilian Journal of Veterinary Research and Animal Science, 45(5): 333-338.

Teles, H.M.S. 1996. Distribution de Biomphalaria straminea ao Sul da Região Neotropical, Brazil. Revista de Saúde Pública, 30(4): 341-349.

Teles, H.M.S. & Fontes, L.R. 2002. Implicações da introdução e dispersão de Achatina fulica. Boletim do Instituto Adolfo Lutz, 12(1): 3-5.

Teles, H.M.S. & Vaz, J.F. 1988. Distribution de Biomphalaria straminea (Dunker, 1848) (Pulmonata, Planorbidae) no estado de São Paulo, Brazil. Ciência e Cultura, 40(2): 173-176.

Teles, H.M.S.; Pereira, P.A.C. & Richinitti, L.M.Z. 1991. Distribution de Biomphalaria (Gastropoda, Planorbidae) nos Estados do Rio Grande do Sul e Santa Catarina, Brazil. Revista de Saúde Pública, 25(5): 350-352.

Teles, H.M.S.; Vaz, J.F.; Fontes, L.R. & Domingos, M.F. 1997. Registro de Achatina fulica Bowdich, 1822 (Mollusca, Gastropoda) no Brazil: caramujo hospedeiro intermediário da angiostrongilíase. Revista de Saúde Pública, 31(3): 310-312.

Thiengo, S.C.; Faraco, F.A.; Salgado, N.C.; Cowie, R.H. & Fernandez, M.A. 2007. Rapid spread of an invasive snail in South America: The giant African snail, Achatina fulica, in Brazil. Biological Invasions, 9: 693-702.

Thiengo, S.C.; Fernandez, M.A.; Boaventura, M.F. & Stortti, M.A. 1998. A Survey of Freshwater Gastropods in the Microrregião Serrana of the State of Rio de Janeiro, Brazil. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz, 93(suppl. 1): 233-234.

Thiengo, S.C.; Santos, S.B. & Fernandez, M.A. 2005. Malacofauna límnica da área de influência do lado da usina hidrelétrica de Serra da Mesa, Goiás, Brasil. Estudo qualitativo. Revista Brasileira de Zoologia, 22(4): 867-874.

Thomé, J.W. 1969. Redescrição dos tipos de Veronicellidae (Mollusca, Gastropoda) Neotropicais: I. Espécies depositadas no “Zoologisches Museum” de Kiel, Alemanha. Iheringia, 37: 101-111.

Thomé, J.W. 1975. Estado atual da sistemática dos Veronicellidae Americanos. Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janeiro, 55: 155-165.

Thomé, J.W. 1988. Lista das Veronicellidae (Mollusca; Gastropoda) da Jamaica. Revista de Biologia Tropical, 48(8): 807-810.

Thomé, J.W. 1993. Estado atual da sistemática dos Veronicellidae (Mollusca: Gastropoda) americanos, com comentários sobre sua importância econômica, ambiental e na saúde. Biociências, Porto Alegre, 1(1): 61-75.

Thomé, J.W. 1994. Annotated listo f the Veronicellidae (Gastropoda: Soleolifera) of Venezuela. Malacological Review, 27: 43-46.

Thomé, J.W.; Gomes, S.R. & Picanço, J.B. 2006. Os caracóis e as lesmas dos nossos bosques e jardins. Rio Grande do Sul, União Sul-Americana de Estudos da Biodiversidade – USEB. 123p.

Thomé, J.W.; Gomes, S.R. & Silva, R.S. 1999. Ocorrência e Distribution da Family Veronicellidae Gray, 1840 (Mollusca, Gastropoda) no Rio Grande do Sul, Brazil. Biociências, Porto Alegre, 7(I): 157-165.

Thomé, J.W., Santos, P.H. & Pedott, D.L. 1997. Annotated list of Veronicellidae from the collections of Academy of Natural Sciences of Philadelphia and National Museum of Natural History, Smithsonian Institution, Washington, D.C., U.S.A. (Mollusca: Gastropoda: Soleolifera). Proceedings of the Biological Society of Washington, 110(4): 520-536.

Thompson, F.G. 2011. An annotated checklist and bibliography of the land and freshwater snails of Mexico and Central America. Bulletin Florida Museum of Natural History, 50(1): 1-299.

Tillier, S. 1980. Gastéropodes terrestres et fluviatiles de Guyane Française. Mémoires du Muséum National d'Histoire Naturelle, Sér. A, Zoologie, 118: 1-189.

Trouy, K.C.; Alencar, A.P.S. & Silva, J.S. 2016. Levantamento da malacofauna no município de Juína, Mato Grosso, Brazil. Revista de Extensão Universitária, 5: 117-126.

Valim, D.S. & Bim, S. 2017. Disseminação do caracol gigante africano (Achatina fulica): ameaça ecológica, agrícola e sanitária. Revista Maiêutica, 5(1): 7-15.

Vasconcellos, M.C. & Pile, E. 2001. Ocorrência de Achatina fulica no Vale do Paraíba, Estado do Rio de Janeiro, Brasil. Revista de Saúde Pública, 35(6): 582-584.

Vidigal, T.H.D.A.; Marques, M.M.G.S.M.; Lima, H.P. & Barbosa, F.A.R. 2005. Gastrópodes e bivalves límnicos do trecho médio da bacia do Rio Doce, Minas Gerais, Brazil. Lundiana, 6(suppl.): 67-76.

Vieira, P.C. & Simone, L.R.L. 1990. Malacofauna na gruta da Pescaria, Iporanga, SP. Revista do Instituto Geológico, 8-10(1): 57.

Vogler, R.E.; Beltramino, A.A.; Sede, M.M.; Gregoric, D.E.G.; Núñez, V. & Rumi, A. 2013. The giant African snail, Achatina fulica (Gastropoda: Achatinidae): Using bioclimatic models to identify South American areas susceptible to invasion. American Malacological Bulletin, 31(1): 39-50.

Zanol, J.; Fernandez, M.A.; Oliveira, A.P.M. & Thiengo, S.C. 2010. O caramujo exótico invasor Achatina fulica (Stylommatophora, Mollusca) no Estado do Rio de Janeiro (Brazil): situação atual. Biota Neotropica, 10(3): 447-451.

Downloads

Published

2021-12-13

Issue

Section

Original Article

How to Cite

Silva, F. dos S., Simone, L. R. L. de, & Salvador, R. B. (2021). Synopsis of the terrestrial and freshwater gastropod fauna of southern Bahia, Brazil. Arquivos De Zoologia, 52(3), 41-61. https://doi.org/10.11606/2176-7793/2021.52.03